งานที่1
 ข้อ1   สารนิเทศ คือ ข้อมูลข่าวสารความรู้ ข้อเท็จจริง ที่ได้มีการบันทึกไว้ในสื่อที่สามารถถ่ายทอดให้ผู้อื่นทราบได้ด้วยวิธีใด วิธีหนึ่ง 
 ข้อ2   สารนิเทศมีกี่ประเภทอะไรบ้าง
 1. หนังสือทั่วไป เป็นสิ่งพิมพ์ที่มีเนื้อหาครอบคลุมเรื่องราว และความรู้ในสาขาวิชาต่างๆสามารถ แบ่งออกเป็นหนังสือบันเทิงคดี(Fiction) ได้แก่ นวนิยาย เรื่องสั้น และสารคดี ซึ่งเป็นหนังสือที่ให้ความรู้เฉพาะ ความรู้พื้นฐานของสาขาวิชาหรือความรู้ทั่วไป 
   2. หนังสืออ้างอิง เป็นสิ่งที่พิมพ์สำหรับค้นคว้าประกอบความ รู้และความเข้าใจพื้นฐาน มุ่ง ให้ข้อเท็จจริง โดยเสนอความรู้ และเรื่องราวต่างๆ อย่างกระทัดรัด ทีการกำหนดขอบเขตและระยะเวลาที่ครอบคลุม เรียบเรียงเป็นระบบเพื่อสะดวกรวดเร็วโดยมีสารบัญและดรรชนีช่วยค้น พร้อมทั้งเพิ่มเติมหรือเปลี่ยนแปลงเนื้อหาให้ทันสมัยเสมอ หนังสืออ้างอิงเฉพาะสาขาวิชาซึ่งครอบคลุมเฉพาะเนื้อหาวิชาใดวิชาหนึ่ง ห้องสมุดจัดหนังสืออ้างอิงแยกไว้ต่างหากเหนือเลขเรียกหนังสือคือ อ(อ้างอิง) และจัดเรียงขึ้นชั้นเหมือนหนังสือทั่วไปรายละเอียดของหนังสืออ้างอิงแต่ละ ประเภทจะได้นำเสนอในหัวข้อถัดไป 
   3. วารสาร เป็นสิ่งพิมพ์ที่ให้เนื้อหาที่ทันสมัย ทันเหตุการณ์ จัดพิมพ์อย่าง ต่อเนื่อง มีกำหนด ออกแน่นอนในวาระต่าง ๆ เช่น รายสัปดาห์รายปักษ์ รายเดือน ราย2 เดือน ราย3 เดือน เป็นต้น วารสารแต่ฉบับประกอบด้วยบทความ ข้อเขียนทางวิชาการ จดหมายข่าว เกร็ดความรู้ เนื้อหาหลากหลาย และผู้เขียนหลายคน วารสารมีทั้งที่เป็นภาษาไทย และภาษาต่างประเทศ ในห้องสมุดส่วนใหญ่จะมีห้องสำหรับอ่านวารสารไทยเฉพาะ และมีการจัดเก็บโดยเรียงตามลำดับอักษรของชื่อวารสาร 
   4. หนังสือพิมพ์ จัดเป็นวารสารประเภทหนึ่ง เนื่องจากมีวาระออกที่แน่นอน เช่น ออกเป็น รายวัน หรือราย 3 วัน หนังสือพิมพ์มุ่งเน้นข่าว ที่ทันต่อเหตุการณ์ และเสนอเรื่องราวที่กำลังเป็นที่สนใจทั้งในด้านการเมือง เศรษฐกิจ สังคม ธุรกิจ การศึกษา อาชีพ กีฬา บันเทิงฯลฯ หนังสือพิมพ์ที่ให้บริการที่ห้องสมุดมีทั้งภาษาไทยและภาษาต่างประเทศ ห้องสมุดจัดเก็บหนังสือพิมพ์ในห้องอ่านวารสาร ทั้งวารสารและนิตยสาร จะให้ข้อมูลและเรื่องราวที่ทันสมัยกว่าหนังสือ แต่ต่างจากหนังสือพิมพ์ ตรงที่หนังสือพิมพ์มุ่งเสนอข่าวสด ส่วนวารสารและนิตยสารจะเสนอบทความ ซึ่งมีทั้งสารคดี และบันเทิงคดี โดยการเสนอเรื่องราวเกี่ยวกับข่าว ก็จะเป็นทำนอง สรุปข่าว หรือวิเคราะห์ วิจารณ์ข่าว 
   5. สิ่งพิมพ์รัฐบาล เป็นสิ่งพิมพ์ที่จัดพิมพ์ในหน่วยงานราชการ หรือหน่วยงานราชการเป็น ผู้รับผิดชอบออกค่าใช้จ่ายในการจัดพิมพ์ มีวัตถุประสงค์ เพื่อเผยแพร่การปฏิบัติงาน วิชาการ ความรู้ นโยบายการดำเนินงาน กฎหมาย ระเบียบข้อบังคับต่างๆของราชการ รวมทั้งเป็นสื่อกลางประสานความเข้าใจระหว่างประชาชนกับรัฐบาล อาจจะแจกจ่าย หรือจำหน่าย ชนิดของสิ่งพิมพ์ คือ เอกสาร บันทึก รายงานการปฏิบัติงาน ระเบียบข้อบังคับของทางราชการ กฎหมาย เอกสารการพิมพ์ ภาพ หรือวัสดุที่ไม่ตีพิมพ์ต่างๆ การจัดสิ่งพิมพ์รัฐบาล ในห้องสมุดแต่ละแห่งแตกต่างกัน บางห้องสมุด แยกสิ่งพิมพ์รัฐบาลแยกเก็บตามหน่วยงานที่จัดพิมพ์ ในขณะที่บางห้องสมุดจัดเก็บสิ่งพิมพ์รัฐบาลแยกตามประเภทของวัสดุตีพิมพ์ 
   6.วิทยานิพนธ์ เป็นสิ่งพิมพ์ที่เป็นผลงานการค้นคว้าวิจัยของนิสิตนักศึกษาของมหาวิทยาลัย อันเป็นข้อกำหนดตามหลักสูตรการศึกษาระดับปริญญามหาบัณฑิต และปริญญาดุษฎีบัณฑิต วิทยานิพนธ์ จึงมีเนื้อหาหลายสาขาวิชา ห้องสมุดจัดเก็บวิทยานิพนธ์ไว้ต่างหาก และส่วนใหญ่ไม่อนุญาตให้ยืมออกนอกจากห้อง สมุด 
   7. จุลสาร เป็นสิ่งพิมพ์ที่กล่าวถึงเรื่องใดเรื่องหนึ่งสมบรูณ์ในเล่ม มีความยาวประมาณ 5 - 8 หน้า โดยทั่วไปพิมพ์แจกเป็นอภินันทนาการ เนื้อหาของจุลสารแตกต่างกันออกไป เช่น อาจเป็นบทความทางวิชาการ สุนทรพจน์ของบุคคลสำคัญ ระเบียบข้อบังคับของสมาคม คำแนะนำและประกาศของหน่วยงานราชการ หรืออาจเป็นเรื่องที่พิมพ์เนื่องในพิธีการหรือโอกาสสำคัญ เนื้อเรื่องส่วนใหญ่ในจุลสารจะเป็นที่น่าสนใจในช่วงระยะเวลาหนึ่งเท่านั้น แต่มีประโยชน์มากเพราะเป็นเรื่องใหม่ ๆ ที่ยังไม่มีการจัดพิมพ์เป็นหนังสือเล่ม รายละเอียดในจุลสารบางเล่มไม่อาจหาได้จากสิ่งพิมพ์ลักษณะอื่น การจัดเก็บจุลสารทำได้หลายวิธี เช่น เก็บใส่แฟ้มเรียงตามลำดับตัวอักษรของหัวเรื่องในตู้จุลสาร (ตู้เหล็กสี่ลิ้นชัก) เก็บใส่กล่อง โดยมีหัวเรื่องกำกับไว้เป็นต้น 
   8. กฤตภาค เป็นสิ่งพิมพ์ที่ได้มาจากการตัดข่าว บทความ จากหนังสือพิมพ์หรือวารสาร และ นำมาปะลงบนกระดาษ ให้หัวเรื่องและระบุแหล่งที่มา เนื้อหาของกฤตภาคครอบคลุมเหตุการณ์ปัจจุบันที่เกี่ยวข้องกับการเมืองการ ปกครอง เศรษฐกิจ สังคม บุคคล วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ดนตรี การศึกษา เป็นต้น ห้องสมุดจัดเก็บกฤตภาคโดยใส่แฟ้มเรียงไว้ในตู้จุลสารตามลำดับอักษรของหัว เรื่องรายงาน เป็นสิ่งพิมพ์ที่จัดพิมพ์อย่างต่อเนื่อง มีเนื้อหาครอบคลุมทุกสาขาวิชา มุ่งเน้นกานรายงานความก้าวหน้าของสาขาวิชา ผลการปฏิบัติงาน ผลงานค้นคว้าทดลองฯลฯ ตัวอย่างของสิ่งพิมพ์ประเภทนี้ได้แก่ รายงานการประชุม รายงานการสัมมนาทางวิชาการ รายงานผลวิจัย และรายงานประจำปี การจัดเก็บรายงานของห้องสมุดอาจแตกต่างกันออกไป ห้องสมุดบางแห่งจัดรายงายรวมไว้กับวัสดุตีพิมพ์ประเภทอื่นๆ เช่น รวมกับหนังสือ รายงานบางประเภทรวมอยู่กับวารสาร บางประเภทแยกออกมาจัดเก็บโดยเฉพาะ เป็นต้น 
 ข้อ3   สารนิเทศสำคัญอย่างไร

  สารนิเทศมีความสำคัญและจำเป็นต่อมนุษย์ในสังคมสารนิเทศ วัตถุประสงค์ของการจัดตั้งห้องสมุด หรือศูนย์สารนิเทศ ล้วนแล้วแต่เน้นให้เห็นถึงความสำคัญของสารนิเทศใน การใช้ประโยชน์รวม 5 ประการ (สุทธิลักษณ์ อำพันวงศ์, 2515, หน้า 2-3) คือ 


1. เพื่อการศึกษา (Education) สารนิเทศที่จัดเก็บและให้บริการในห้องสมุด และศูนย์สารนิเทศทั่ว ๆ ไป ล้วนแล้วแต่ให้ ประโยชน์ในการเก็บข้อมูลเบื้องต้นต่อการศึกษา ทั้งในระบบและนอกระบบโรงเรียน ความหมายของคำว่าการศึกษามีความหมายกว้าง ไม่เน้นถึงความหมายเพื่อการศึกษาอยู่แต่ในโรงเรียน และสถาบันการศึกษาอื่น ๆ เท่านั้น แต่ยังหมายความรวมถึง การศึกษาด้วย ตนเองอีกด้วย สารนิเทศเพื่อการศึกษาได้แก่ หนังสือ แบบเรียน ตำราเรียน คู่มือครู หนังสือประกอบการเรียนการสอน และจากสภาพสาร นิเทศที่เปลี่ยนไปมีสื่อสารนิเทศประเภทโสตทัศนวัสดุเข้ามามีบทบาทต่อการเรียนการสอน เช่นการใช้วีดีทัศน์ ประกอบการเรียน การใช้คอมพิวเตอร์เป็นเครื่องมือช่วยสอนเป็นต้น สารนิเทศเพื่อการศึกษา จึงเป็นสื่อสำคัญเพื่อการพัฒนาคน ทางด้านการศึกษา 


2. เพื่อให้ความรู้ (Information) คนในสังคมมีความจำเป็นต้องทราบความ เปลี่ยนแปลงไปในสังคม ต้องทราบข่าวในสังคม ที่เกิดขึ้นในแต่ละวัน การติดต่อสื่อสารในสังคม แต่ละวันจะได้ดำเนินไปอย่างต่อเนื่อง สารนิเทศทุกประเภทล้วนแล้วแต่ให้ข่าวสาร ที่เกิดขึ้น ในสังคม โดยเฉพาะสารนิเทศประเภทวารสาร หนังสือพิมพ์ ตลอดจนสื่อสารนิเทศ ประเภทวิทยุ โทรทัศน์ และโทรคมนาคม ล้วนแล้วแต่มีบทบาทอย่างสูง ต่อการติดตามข่าวใน สังคมที่เกิดขึ้นในแต่ละวัน สารนิเทศต่าง ๆ จึงมีความสำคัญต่อการขจัดความสงสัย ในเรื่อง ใคร่รู้ของเหตุการณ์ในสังคมให้หมดสิ้นไป 

3. เพื่อการค้นคว้า (Research) ในยุคสังคมข่าวสารปัจจุบัน สารนิเทศที่ตอบสนองในเรื่องการค้นคว้า วิจัย มีบทบาทอย่างสูง ต่อการพัฒนาคน และพัฒนาประเทศในแต่ละประเทศต่างพยายามสนับสนุน งบประมาณในการทำวิจัย และ การค้นคว้าทาง เทคโนโลยี ต่างๆ สารนิเทศทางด้านการศึกษาค้นคว้า ไม่ว่าจะจัดทำให้บริการอยู่ในรูปใด เช่น บัตร สาระสังเขป สมุดสถิติ วิทยานิพนธ์ รายงานการวิจัย ล้วนแล้วแต่มีความสำคัญในการก่อให้เกิดสารนิเทศเพื่อการศึกษาค้นคว้าที่ทันสมัย และนำไปใช้ ในการพัฒนาประเทศทุก ๆ ด้านได้ ต่อไป 

4. เพื่อความจรรโลงใจ (Inspiration) สารนิเทศต่างๆ นอกจากผู้ใช้จะได้ประโยชน์ทางด้านการได้ สารนิเทศเพื่อการศึกษา ได้รับความรู้แล้ว สารนิเทศบางประเภท และบางชนิดยังอำนวยประโยชน์ ก่อให้เกิดความจรรโลงใจ ทำให้เกิดความสุขทางจิตใจ เช่น การอ่านหนังสือวรรณกรรมที่สำคัญ ช่วยก่อให้เกิดความรู้สึกซาบซึ้งในความดีงามใน ความคิดของผู้อื่น 

5.เพื่อความบันเทิง (Recreation) สังคมสารนิเทศในปัจจุบัน มีสื่อสารนิเทศเพื่อความบันเทิง ในการพักผ่อนหย่อนใจมากๆ แต่ละชนิดล้วนแล้วแต่ตอบสนองสาร นิเทศเพื่อความบันเทิงส่วนตัวหรือครอบครัว เช่น การอ่านหนังสือที่ชื่นชอบเป็นการส่วนตัว หรือการเพลิดเพลินชมรายการจากโทรทัศน์ หรือ ฟังเพลงที่ชื่นชอบจากวิทยุ สื่อสารนิเทศเพื่อ การบันเทิง มีการผลิตมากมาย เพื่อสนองความต้องการ ของผู้ใช้สารนิเทศประเภทนี้อย่างทั่วถึง และอำนวยความสะดวกสบายต่อการใช้เพื่อความบันเทิงได้อย่างเต็มที่ 
ความสำคัญของสารนิเทศในสังคม เป็นความจำเป็นของคนในสังคมที่ต้องใช้ สารนิเทศเพื่อพัฒนาตนเอง และใช้สารนิเทศ อย่างต่อเนื่องเพื่อพัฒนาประเทศโดยส่วนรวม สารนิเทศจึงมีความสำคัญ ต่อการเปลี่ยนแปลงสภาพของสังคม ให้ก้าวหน้าอย่าง ไม่มีที่สิ้นสุด 

http://www.bs.ac.th/2548/e_bs/G1/mai/conthent.html